Iakovos V. Yakoumis
Οι καταλυτικοί μετατροπείς αυτοκινήτων (ACC) είναι απαραίτητοι για τη μείωση των ρύπων που εκπέμπονται από τους κινητήρες των οχημάτων βενζίνης και πετρελαίου, βελτιώνοντας την ποιότητα του αέρα και προστατεύοντας την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον. Τα μέταλλα της ομάδας πλατίνας (PGMs) είναι τα ενεργά υλικά που χρησιμοποιούνται στους καταλύτες και είναι απαραίτητα για την απόδοσή τους. Η πλατίνα, το παλλάδιο και το ρόδιο είναι τα πιο σχετικά PGM που χρησιμοποιούνται στους καταλύτες, μια εφαρμογή που αντιπροσώπευε πάνω από το 70% της ζήτησης PGM το 2021.
Η Ευρώπη είναι ο μεγαλύτερος καταναλωτής PGM παγκοσμίως, η οποία, ωστόσο, εισάγει περίπου το 84% του πρωτογενούς εφοδιασμού της από τη Νότια Αφρική και τη Ρωσία.
Τα PGM έχουν υψηλές εμπορικές τιμές και το αυξανόμενο χάσμα προσφοράς-ζήτησης στην Ευρώπη έχει κάνει την ανακύκλωση αναπόσπαστο μέρος του βιομηχανικού οικοσυστήματος. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα μεγάλες βιομηχανίες να δημιουργήσουν ειδικές εγκαταστάσεις για την ανακύκλωση PGM από χρησιμοποιημένους καταλύτες και άλλα προϊόντα στο τέλος του κύκλου ζωής τους.
Ωστόσο, οι σχετικές διεργασίες έχουν υψηλό περιβαλλοντικό αντίκτυπο (μεγάλες εκπομπές CO2), υψηλή κατανάλωση πόρων (ηλεκτρική ενέργεια και χημικά) και είναι επικίνδυνες για τους χειριστές.
Επιπλέον, στην Ευρώπη, δεν υπάρχουν επαρκή δίκτυα συλλογής τέτοιων αναλωμένων υλικών και οι εγκαταστάσεις προεπεξεργασίας δεν είναι τεχνικά ικανοποιητικές. Έτσι, η Ευρώπη πρέπει να βελτιώσει τις εγκαταστάσεις ανακύκλωσης και το δίκτυο συλλογής αναλωμένων υλικών για να καλύψει την υψηλή ευρωπαϊκή ζήτηση για PGM.
Το έργο CEBRA (www.cebra-eitproject.eu), εστιάζει στην ανακύκλωση PGM από χρησιμοποιημένους καταλύτες και στη χρήση τους για την κατασκευή νέων καταλυτών ενσωματώνοντας 100% ανακυκλωμένα PGM, αντικαθιστώντας τα παράλληλα εν μέρει από χαλκό (μέταλλο χαμηλού κόστους σε σύγκριση με PGM).
Το έργο ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 2020 και συντονίζεται από την MONOLITHOS Catalysts & Recycling Ltd (Greece) – Industrial SME, ενώ η κοινοπραξία ολοκληρώνεται με τη συμμετοχή τεσσάρων άλλων ευρωπαϊκών οργανισμών: Centro Ricerche Fiat S.C.p.A. (CRF) (Ιταλία) – Industry, Comet Traitements SA (Βέλγιο) – Industry, Fundación Tecnalia Research & Innovation (Ισπανία) – Πάροχος Έρευνας και Τεχνολογίας και Université de Liège (Βέλγιο) – Academia.
Η CEBRA παράγει νέους καταλύτες αυτοκινήτων χρησιμοποιώντας ανακυκλωμένα PGM
Η CEBRA εμπορευματοποιεί μια νέα διαδικασία ανακύκλωσης PGM, που λειτουργεί σε αντιδραστήρα 1000 λίτρων, για την ανάκτηση PGM από χρησιμοποιημένους καταλυτικούς μετατροπείς οχημάτων και φίλτρα σωματιδίων ντίζελ. Τα ανακτηθέντα PGM στη συνέχεια χρησιμοποιούνται για την κατασκευή νέων καταλυτών για όλες τις μάρκες και τα μοντέλα επαγγελματικών οχημάτων. Τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα της τεχνολογίας της CEBRA είναι η αυξημένη ανάκτηση PGMs κοντά στο 90%, το χαμηλότερο λειτουργικό κόστος που φτάνει το 30%, η μείωση της κατανάλωσης ενέργειας, καθώς και η απλότητα και η ευελιξία στην εγκατάσταση και λειτουργία της μονάδας. Στους νέους καταλυτικούς μετατροπείς, τα PGM αντικαθίστανται μερικώς από χαλκό, μειώνοντας έτσι την τιμή αγοράς του καταλύτη κατά 50% σε σύγκριση με έναν εμπορικό, διατηρώντας την ίδια (ή καλύτερη) επίδοση και απόδοση.
Αντιδραστήρας CEBRA 1000L, για ανάκτηση PGM από χρησιμοποιημένους καταλύτες και φίλτρα σωματιδίων ντίζελ
Η CEBRA δημιουργεί σημαντική αξία για τους εταίρους της κοινοπραξίας και για τις ευρωπαϊκές βιομηχανίες παρέχοντας μια ενιαία τεχνολογία ανακύκλωσης (έτοιμη για εγκατάσταση και λειτουργία) χρησιμοποιημένων καταλυτών, για την ανάκτηση PGM που μπορούν να πωληθούν σε τελικούς χρήστες για διάφορες εφαρμογές στην ΕΕ (όπως οι κλάδοι κατασκευής καταλυτών, κοσμημάτων, ηλεκτρολογικών, χημικών και διυλιστηρίων πετρελαίου), ενισχύοντας έτσι σημαντικά τα έσοδα της εταιρείας.
Το επιχειρηματικό μοντέλο ανακύκλωσης CEBRA ακολουθείται από την παραγωγή νέων καταλυτών χρησιμοποιώντας ανακυκλωμένα PGM και χαλκό που διατίθενται στο εμπόριο στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας (Πρωτότυπο και Aftermarket) για τη διαφοροποίηση των ροών εσόδων. Το έργο προβλέπεται να ολοκληρωθεί έως το 2026, ενώ στη συνέχεια θα πραγματοποιηθεί η εμπορευματοποίηση της μονάδας και των κατασκευασμένων καταλυτών και θα ακολουθήσει το ενδιαφέρον πολλών βιομηχανιών για τη συγκεκριμένη τεχνολογία ανακύκλωσης και τους νέους καταλύτες.
Η διαδικασία CEBRA θα είναι εμπορικά διαθέσιμη μέσω αδειοδότησης στις ενδιαφερόμενες βιομηχανίες. Οι ΜΜΕ και οι νεοσύστατες επιχειρήσεις θα μπορούν να λειτουργούν κερδοφόρες επιχειρήσεις ανακυκλώνοντας PGM και πουλώντας τα απευθείας για εφαρμογές τελικής χρήσης. Ειδικά για τους ανακυκλωτές αυτοκινήτων, η μονάδα CEBRA μπορεί να αναβαθμίσει τις εγκαταστάσεις τους και να αυξήσει τα περιθώρια κέρδους τους με την επεξεργασία των χρησιμοποιημένων καταλυτικών μετατροπέων. Αντί να πωλείται απευθείας ο χρησιμοποιημένος καταλυτικός μετατροπέας σε διυλιστήρια, η επεξεργασμένη σκόνη PGM έχει εμπορική προστιθέμενη αξία, ενώ τα PGM έχουν συνεχώς υψηλή ζήτηση από εταιρείες της ΕΕ.
Επιπλέον, η μονάδα CEBRA έχει σχεδιαστεί για φορητή τοποθέτηση σε κοντέινερ για εύκολη μεταφορά και εξοικονόμηση χώρου, επιτρέποντας σε εταιρείες με περιορισμένες εγκαταστάσεις να λειτουργούν και να αποκτούν μερίδιο αγοράς σε έναν εξαιρετικά απαιτητικό τομέα, ενώ έχουν έως και 30% μειωμένο εξοπλισμό και λειτουργικά έξοδα. Παράλληλα, οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις μειώνονται από την ανακύκλωση των υπολειμμάτων προϊόντων αντί της απόρριψής τους και τη δημιουργία βιώσιμων επιχειρηματικών μοντέλων ευθυγραμμισμένα με τις βιομηχανικές φιλοδοξίες της ΕΕ για μια κυκλική οικονομία.
